Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic ile düzenlediği ortak basın toplantısında yaptığı konuşmada, “Sırbistan’ın Bosna Hersek’in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiği destek, bölgemizin barış ve istikrarı bakımından çok çok önemlidir. Bosna Hersek’teki krizin aşılması için uluslararası camianın birlikte hareket etmesine ihtiyaç duyulduğu da aşikârdır” değerlendirmesinde bulundu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde baş başa yaptıkları görüşme ve Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Oturumu’nun ardından çeşitli anlaşmaların imza törenine geçildi. İmzaların atılmasının ardından iki lider ortak basın toplantısı düzenledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, burada yaptığı konuşmada, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic’i ve heyetini Üçüncü Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantısı dolayısıyla Ankara’da misafir etmekten memnuniyet duyduğunu belirtti.

Sırbistan ile ilişkilerin mükemmel seviyede olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic ile ikili gerçekleştirdikleri görüşmede, iş birliğinin geldiği aşamayı kapsamlı bir şekilde ele aldıklarını, gelecek dönemde atılacak adımlar üzerinde durduklarını aktardı.

Görüşmede, başta Balkanlar olmak üzere bölgesel ve uluslararası konularda görüş alışverişinde bulunduklarını dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “2021 ilişkilerimiz açısından müstesna bir yıl oldu. 1 Eylül’de Yeni Pazar Başkonsolosluğumuzu açtık. Böylece Yeni Pazar’da başkonsolosluk açan ilk ülke olduk. Bu sene inşallah Niş’te de bir konsolosluk ofisi açacağız” ifadelerini kullandı.

“SIRBİSTAN’LA TİCARET HACMİNDE HEDEFİMİZ 5 MİLYAR DOLARI YAKALAMAK”

Sırbistan’ın ise Alanya ve Bursa’da ihdas edilenlerle Türkiye’deki fahri konsolosluk sayısını beşe çıkardığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, Koronavirüs salgınının olumsuz etkilerine rağmen iki ülke arasındaki ticaret hacminin rekor kırmaya devam ettiğinin altını çizdi.

“Geçtiğimiz yıl yüzde 34’e yakın bir artışla bu rakamı 2 milyar dolar seviyesine taşıdık. Hedefimiz 5 milyar doları yakalamaktır” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: “Bu doğrultuda atacağımız ortak adımları Sayın Cumhurbaşkanı ile değerlendirdik. Önümüzdeki dönemde icra edilebilecek müşterek projeler hakkında fikir teatisinde bulunduk. Sırbistan’ın başarıyla yürüttüğü kalkınma hamlesine Türk firmalarının katkı sunması bizleri ziyadesiyle memnun ediyor. Bugün 1300’den fazla Türk şirketi Sırbistan’da faaliyet gösteriyor ve yaklaşık 8 bin kişiye istihdam sağlıyor. Yatırımlarımızın toplam değeri son 10 yıl içerisinde 1 milyon dolardan 250 milyon dolara yükseldi. Müteahhitlerimiz Sırbistan’da bugüne kadar 823 milyon dolar değerinde 45 projeye imza attı. Müteşebbislerimize verdiği samimi destekten dolayı değerli dostuma teşekkür ediyorum. Türkiye olarak biz de ülkemizde yatırım yapmak isteyen Sırp yatırımcılara gereken her türlü yardımı sağlamaya devam edeceğiz. İlgili kurum ve kuruluşlarımız da Sırbistan’daki faaliyetlerine hız kesmeden devam ediyor.”

TİKA’nın bugüne kadar Sırbistan’da 323 proje ve faaliyet gerçekleştirdiğini aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, Belgrad’daki Yunus Emre Enstitüsü tarafından 2 bin 500 kişiye Türkçe kursu verildiğini de söyledi.

“SIRBİSTAN’IN, BOSNA HERSEK’İN EGEMENLİĞİNE VE TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNE VERDİĞİ DESTEK, BÖLGEMİZİN BARIŞ VE İSTİKRARI BAKIMINDAN ÇOK ÖNEMLİDİR”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülke arasındaki seyahatlerin ve turist sayılarının da artış gösterdiğini belirterek, Anadolujet’in aralık ayında Ankara-Belgrad seferlerini başlattığını, Air Serbia’nın da bu yıl Niş ve Kraljevo’dan İstanbul’a uçuşlarını devreye aldığını, böylece Sırbistan’daki üç havalimanından da Türkiye’ye doğrudan seferler gerçekleştirildiğini anımsattı.

Bu seferlerin sadece turizme değil, ticarete de ciddi katkılar sağladığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: “Tüm bu gelişmeler, ilişkilerimizin yoğunluğunun somut göstergeleridir. Görüşmemizde, Balkanlar’ın barış ve istikrarına atfettiğimiz önemi güçlü ve kararlı şekilde bir kez daha teyit ettik. Bosna Hersek’te süren siyasi kriz konusunda görüş alışverişinde bulunduk. Sırbistan’ın, Bosna Hersek’in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiği destek, bölgemizin barış ve istikrarı bakımından çok önemlidir. Bosna Hersek ile ilgili krizin aşılması için uluslararası camianın birlikte hareket etmesine ihtiyaç duyulduğu da aşikârdır. Tüm tarafların Bosna Hersek’in toprak bütünlüğünü zedeleyici adımlar atmaktan imtina etmeleri ve sorumluluk bilinciyle davranmaları şarttır. Türkiye olarak Balkanlar’da gerilimin azaltılması için elimizden gelen çabayı göstermeye devam edeceğiz.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, konsey toplantısının ülkeler ve bölge için hayırlara vesile olmasını dileyerek, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic ve heyetine ziyaretleri için teşekkür etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını da cevapladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bosna Hersek’teki durumla ilgili bir soru üzerine, “Dayton Anlaşması’nın kabul edilebilir, kabul edilemez yönleriyle hepsi bir tarafa, fakat buradaki üçlü yapının Bosna Hersek’in toprak bütünlüğü üzerindeki yaklaşımı büyük önem arz ediyor. Buradaki sıkıntıları giderebilmek için de gerek değerli dostum Vucic, gerekse bizler elimizden gelen gayreti gösteriyoruz, göstermeye devam edeceğiz” diye konuştu.

Sırbistan’da yakın zamanda yapılacak seçimlerin ardından Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi’nin üç liderinin bir araya getirilmesi ve liderlerle bir toplantı yapılmasını istediklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu toplantıyla özellikle Bosna Hersek’in toprak bütünlüğünü sağlamak için adımlar atmayı arzuladıklarını ifade etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Hele hele şu anda özellikle yapılmakta olan otoban çalışmaları ve bu çalışmalar üzerindeki nüans farkları diyebileceğimiz bazı hissi yaklaşımlar var. Bu hissi yaklaşımları eğer bir kenara koyar da burada gerçekten ideal olan yaklaşımı yakalarsak ki buna biz birlikte yardımcı olalım istiyoruz. Birlikte yardımcı olmak suretiyle gerek Bosna Hersek’teki yaklaşımda Boşnaklar, gerek Hırvatlar gerekse Sırplar olmak üzere üç lideri bir araya getirelim ve bu işi başaralım. Bu karara vardık. İnşallah seçimin ardından bu buluşmayı sağlayacağız. Bu buluşma belki Belgrad’da olur belki İstanbul’da olur. Bu adımı da inşallah süratle atalım diyoruz. Bu konuda mutabıkız.”

İSRAİL’LE İLİŞKİLER

Bir gazetecinin, “Amerika, içinde İsrail ve Yunanistan’ın da olduğu Doğu Akdeniz’deki doğal gaz projesinden desteğini çektiği açıkladı. Olası bir ittifak oluşumunda Türkiye’nin rolü ne olur ve Türkiye İsrail ile önümüzdeki dönemde nasıl bir diyalog süreci oluşturabilir?” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu konu Arnavutluk’ta da açıkladığım gibi aslında bana göre Amerika’nın geri çekilme kararı, maliyet analizlerinden sonra kendileri için fayda görmediler. Fayda görmedikleri için de Doğu Akdeniz’deki bu çalışmalardan geri çekilme kararı aldılar” cevabını verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail ve Türkiye arasında nasıl bir diyalog süreci oluşabileceğine ilişkin olarak da şu değerlendirmelerde bulundu: “Geçmişte Berat Bey’in Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olduğu zaman İsrail ile görüşmeler yapılıyordu ve bu görüşmelerde de İsrail, buradan çıkacak gazla ilgili olarak Türkiye üzerinden bunun Avrupa’ya götürülmesi konusunda belli bir hedefe varılmıştı. Şu anda bunu yine gerçekleştirebiliriz.

Şu anda Cumhurbaşkanı Sayın Herzog ile yapmakta olduğumuz görüşmeler var. Belki Sayın Herzog’un Türkiye’ye bir ziyareti olabilir. Bu arada Başbakan Sayın Bennett’in bu noktalarda yine bazı olumlu yaklaşımları var. Hedef, olumlu yaklaşımlarla bir yere varmak. Bu olumlu yaklaşım kazan kazan esasına dayalı olduktan sonra biz Türkiye olarak elimizden geleni yaparız.”

Her şeyden önce siyasetçi olduklarını ve siyasetçiler olarak kavga değil barış içinde var olduklarını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: “Barış için ne gerekiyorsa, eğer bu konuda petrol barışın bir aracı olacaksa bunu kullanırız ama barışın aracı olmayacaksa tabii ki karar her ülkenin kendine aittir.

Boşuna biz şu anda sondaj gemilerini ve sismik araştırma gemilerini almadık. Şu anda dört sondaj, iki sismik araştırma gemimiz, bütün bunlar Karadeniz ve Akdeniz’de çalışmaları yapacaklar ve tüm bu çalışmalarla beraber de milletimize, bölgeye inşallah imkânlar sağlamanın gayreti içerisinde olacağız.”

Geçmişte bunun çilelerinin çok çekildiğini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Böyle dünya size istediğiniz zaman isteğiniz yerde ne sismik araştırma gemisi verir ne sondaj gemisi verir, yok böyle bir şey. Ama şimdi elimizde artık en modern şekilde bu çalışmaları yapabilecek bu gemilerimiz var. Yine aynı şekilde bu çalışmaları yapabilecek güce ve imkâna sahip yetişmiş elemanlara sahibiz” diye konuştu.

Karadeniz’de de çalışmaların yürütüldüğünü anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Akdeniz’de de istenilen anda çalışmaların bu ekipmanlarla yürütüleceğini bildirdi.

SIRBİSTAN CUMHURBAŞKANI VUCİC: “BOSNA HERSEK’İN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNE SON DERECE SAYGILIYIZ”

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic ise Kovid-19 salgınına rağmen iki ülke arasındaki ticaretin geçen yıl yaklaşık yüzde 34 artışla 2 milyar dolara ulaştığını, hedeflerinin 5 milyar doları yakalamak olduğunu kaydetti. Sırbistan’da iş yapacak Türk şirketlerine kapılarının açık olduğunu dile getiren Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Türk yatırımcıları ülkesine davet etti.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Bosna Hersek’teki son durumun ve Boşnaklara mesajının sorulması üzerine, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birçok konuyu ele aldıklarını belirterek, “Burada güvenlik çok önemli. Dayton Anlaşması’na uyulmasının çok önemli olduğunu söyledim. Bu konuda iyi anlaştığımızı düşünüyorum. Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, Bosna Hersek’in toprak bütünlüğüne son derece saygılı olduğumuzu söyledim” diye konuştu.

Sırp Cumhuriyeti (Republika Sırpska entitesi) çıkarlarının da önemli olduğunu ve bunun da Dayton Anlaşması’nın içinde yer alan bir husus olduğunu söyleyen Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, “Güvenliği ancak bu şekilde koruyabiliriz” dedi.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözlerinin Sırbistan medyasınca, kendisinin sözlerinin de Bosna Hersek medyasınca güvensizlik ortamı nedeniyle farklı şekilde algılanabileceğini belirterek, bunun ortak çalışmayla atlatılabileceğini düşündüğünü de söyledi.​​​​​​​

Ortak basın toplantısı öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic’nin huzurunda iki ülke arasında dört anlaşma imzalandı.

Bu kapsamda; “Eğitim Alanında İş Birliği Anlaşması”, “Turizm Alanında İş Birliğine İlişkin Mutabakat Zaptı”, “Sinematografik Ortak Yapım Anlaşması” ile “Sırbistan Kültür Anıtları Koruma Enstitüsü ile Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Arasında İş Birliğine Yönelik Çerçeve Anlaşması”, Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Sırbistan Başbakan Yardımcısı, Kültür ve Enformasyon Bakanı Maja Gojkoviç ve Sırbistan İnşaat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Tomislav Momiroviç tarafından imza altına alındı.​​​​​​​

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, resmî ziyaret için Türkiye’de bulunan Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde bir araya geldi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşme öncesinde Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic’i resmî törenle karşıladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic’in tören alanındaki yerlerini almalarının ardından 21 pare top atışı eşliğinde iki ülkenin millî marşları çalındı. Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic’in tören kıtasını selamlamasından sonra iki lider heyetlerini birbirlerine takdim etti.

Türkiye ve Sırbistan bayrakları önünde el sıkışarak basın mensuplarına poz veren Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, daha sonra baş başa görüşmelerini ve Türkiye-Sırbistan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi üçüncü toplantısını gerçekleştirmek üzere Cumhurbaşkanlığı Külliyesine geçti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Arnavutluk’un başkenti Tiran’da TİKA tarafından restorasyonu tamamlanan Ethem Bey Camii’nin açılışını gerçekleştirdi.

Konuşmasına gönülleri böylesi güzel bir vesileyle buluşturan Allah’a hamt ederek başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, alanı dolduranlara gösterdikleri sabır, muhabbet ve ahde vefa için teşekkür etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Biliyorum ki Üsküp’ten geldiniz, biliyorum ki İşkodra’dan geldiniz, saatlerce burada beklediniz ve bugün Arnavutluk’ta her bakımdan dolu dolu bir gün geçiriyoruz. Kosova’dan gelen kardeşlerim var, onlara da kalbi selamlarımı, sevgilerimi gönderiyorum. Aramızdaki kardeşliğin nişanesi olan eserleri, projeleri hizmete açmanın sevincini paylaşıyoruz” diye konuştu.

Bu sabah Türkiye tarafından Laç’ta inşa edilen deprem konutlarının teslimini gerçekleştirdiklerini anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, 21 Eylül ve 26 Kasım 2019 tarihlerinde meydana gelen depremlerin yaralarının sarıldığını görmekten büyük memnuniyet duyduklarını söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, depremde hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet diledi.

Depremzedeler için inşa edilen 522 konutun bugün tesliminden milleti adına iftihar duyduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “O dönemde Başbakan Edi Rama kardeşimle sürekli irtibat hâlinde olduk. Bu eserler meydana geldi. Az önce Arnavutluk Meclisi’nde sizlerin temsilcilerine hitap etme imkânı buldum. Şimdi de Ethem Bey Camimizin TİKA tarafından yapılan restorasyonu sonrasında yeniden ibadete açılışının bahtiyarlığını yaşıyoruz. Türkiye’nin ve Arnavutluk’un ortak tarihî ve kültürel mirası olan Ethem Bey Camii aynı zamanda Tiran’ın mücevheridir. Evlad-ı Fatihan tarafından ilmek ilmek işlenerek her bir noktasına, her bir zerresine el emeği, göz nuru dökülerek inşa edilen camimiz hamdolsun bugün o eski ihtişamına, o mimari zarafetine yeniden kavuşuyor. Kalem işi renkli süslemeleriyle Balkanlar’da çok yaygın olan ince bir sanat anlayışını bizlere sunan bu eşsiz eser, mimarisi bakımından da Osmanlı dönemi usullerini günümüze taşıyan en güzide eserler arasında yer alıyor. Gündüzleri Tiran’a ayrı bir güzellik katan camimiz inşallah bundan sonra geceleri de dış cephe aydınlatmasıyla görenleri kendine meftun bırakacaktır.”

“TİKA MARİFETİYLE 1996 YILINDAN BU YANA 546 PROJEYİ HAYATA GEÇİRDİK”

Türkiye olarak kültürel mirasa ait eserleri ihya etmenin yanı sıra Arnavutluk’un kalkınmasına da destek olmaya önem verdiklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu kapsamda TİKA marifetiyle 1996 yılından bu yana 546 projeyi hayata geçirdik. İnşallah bundan sonra da Arnavut halkının yanında olmayı sürdüreceğiz. Fevkalade bir durum olmaması hâlinde inşallah ramazana kadar Namazgâh Camii’ni de bitireceğiz. Balkanlar’da Türkiye ve Arnavutluk’un yakın, samimi, etkin iş birliğiyle üstesinden gelinemeyecek hiçbir mesele olmadığına inanıyorum. Değerli dostum Başbakan Edi Rama ile birlikte inşallah bu tür eserlerimizi bir an önce hayata geçirmenin kardeşliğimizin bir gereği olduğuna inanıyorum” ifadelerini kullandı.

Ethem Bey Camii’nin hayırlı olmasını dileyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, restorasyon sürecine verdikleri destek için Başbakan Rama’nın şahsında Arnavutluk bakanlarına şükranlarını sundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu güzel camide edilecek duaların, yapılacak ibadetlerin Hak katında kabul ve karin olmasını niyaz ediyorum. Rabbim bizi sevgisiz, susuz, havasız, vatansız, aynı zamanda mabetsiz, minaresiz, ezansız bırakmasın” dedi.

Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş’ın okuduğu duanın ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, Arnavutluk Başbakanı Rama ve beraberindeki protokol üyeleri kurdele keserek açılışı gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rama ile beraberindekiler daha sonra Ethem Bey Camii’ne girerek, incelemede bulundu.